Społeczna odpowiedzialność biznesu – jakie realne korzyści przynosi przedsiębiorstwom?

Czym jest społeczna odpowiedzialność biznesu? W jaki sposób wdrożyć strategię CSR na rynku energetycznym? Dlaczego jest ona tak potrzebna?

Społeczna odpowiedzialność biznesu w praktyce oznacza, że przedsiębiorstwo dąży do zrównoważonego rozwoju, biorąc pod uwagę interesy społeczne oraz kwestie dbałości o środowisko naturalne. 

Wszelkie założenia i działania CSR wdrażane przez firmy są całkowicie dobrowolne i w dużej mierze przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku. Dlaczego? Organizacja stwarza miejsce przyjazne do pracy, dba o relacje z otoczeniem, inwestuje w zasoby ludzkie, podejmuje działania mające na celu ochronę środowiska naturalnego. Wszelkie inicjatywy podejmowane w ramach strategii zrównoważonego rozwoju podawane są do wiadomości publicznej, dzięki czemu obecni i przyszli kontrahenci, współpracownicy i klienci mają świadomość, z jaką firmą jest im dane współpracować. Warto wspomnieć, że ideologia CSR wpisuje się w ramy działalności każdej firmy, niezależnie od jej wielkości czy charakteru. 

Według definicji CSR oznacza, że organizacja ponosi odpowiedzialność za swoje decyzje i działania, które mają wpływ zarówno na społeczeństwo, jak i środowisko naturalne. Przedsiębiorca zobowiązuje się postępować w sposób przejrzysty i etyczny, każdorazowo biorąc pod uwagę interesy poszczególnych grup społecznych. Takie działanie jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa i normami, uwzględnia potrzeby i oczekiwania interesariuszy. Społeczna odpowiedzialność biznesu powinna przejawiać się zarówno w działaniach wewnątrz danej organizacji, jak i wykraczać poza nią, obejmując swym zasięgiem najbliższe otoczenie (społeczność lokalną), a także, w szerszym wymiarze, całe społeczeństwo.

Obszary, w których może przejawiać się społeczna odpowiedzialność biznesu to:

• środowisko naturalne – i na to zwraca się w dzisiejszym świecie co raz większą uwagę
• ład organizacyjny i stosunki pracy
• prawa człowieka
• relacje z konsumentami oraz sprawiedliwe praktyki rynkowe
• zaangażowanie społeczne

CSR to w dużej mierze działania o charakterze proekologicznym, czyli wszelkie inicjatywy i inwestycje, których celem jest minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Lista działań jest długa i może obejmować podstawowe zachowania jak segregacja i recykling śmieci, czy rezygnacja z kupowania wody w plastikowych opakowaniach. Pomysły mogą jednak wykraczać daleko poza zwykłe codzienne czynności i obejmować poszukiwanie i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań (np. wprowadzenie elektronicznej wersji dokumentów), wspieranie akcji regionalnych lub ogólnokrajowych, angażowanie pracowników w działania (wspólne sprzątanie czy sadzenie lasów itp.), a także edukowanie zespołu i społeczności lokalnej. Jednym z bardziej zauważalnych trendów jest także korzystanie z odnawialnych źródeł energii (instalacje fotowoltaiczne, biogazownie), czy budowanie bazy samochodów elektrycznych.

– Wprawdzie coraz więcej firm zwraca się w kierunku odnawialnych źródeł energii, bo im się to po prostu opłaca. Jednak nie chodzi tylko o samą wartość ekonomiczną, ale o wiele więcej – mówi Bartłomiej Tuleja, Prezes Zarządu Da Vinci Green Energy – i mam tu na myśli postrzeganie marki firmy i budowę jej wizerunku, bycie pionierem we wdrażaniu rozwiązań pro-ekologicznych i pokazywanie tego na zewnątrz, czy też przemyślane i konsekwentne ograniczanie śladu węglowego – wyjaśnia B. Tuleja. –
Te cechy tworzą wyróżniki, dzięki którym firma jest częściej dostrzegana i ma szansę wprowadzić rozwiązania przyjazne środowisku, których wdrożenie też wymaga odpowiednich nakładów finansowych.

Jak firmy realizują założenia CSR?

Przedsiębiorstwa realizujące założenia CSR mnożą pomysły, które pozwalają im stawać się firmą odpowiedzialną społecznie. W jaki sposób realizują najważniejsze założenie? Oto kilka przykładów z działalności organizacji dążących do zrównoważonego rozwoju:

• stworzenie serwisu internetowego, który zachęca do włączenia się w działania proekologiczne, dostarcza wiedzy na temat ochrony środowiska; zorganizowanie konkursu na najciekawszą inicjatywę ekologiczną
• zorganizowanie konkursu na najlepszą pracę dyplomową z zakresu innowacyjnych rozwiązań dla sektora energetyki
• powoływanie do życia fundacji wspierających inicjatywy związane z edukacją
• organizowanie Dni Otwartych Drzwi np. dla szkół, które stają się okazją do szerzenia wiedzy na temat działalności proekologicznej, wdrożonych rozwiązaniach w firmie

W jaki sposób wewnątrz firmy realizować strategię odpowiedzialnego biznesu w obszarze dbałości? Możliwości jest naprawdę sporo – informowanie otoczenia o podejmowanych działaniach poprzez edukację, ale również mniejsze gesty. Doskonałym przykładem może być zastąpienie tradycyjnych giftów dla klientów roślinami do posadzenia, nasionami ziół, czy budkami lęgowymi. Takie „naturalne” upominki to jasny sygnał, że walka o wspólne dobro, jakim jest środowisko naturalne jest dla nas priorytetem. Innym sposobem może być zaangażowanie pracowników we wspólne sadzenie drzew, czy wprowadzenie do firmy przedmiotów codziennego użytku pochodzących z recyklingu, a także szerzenie idei wolontariatu w ramach działań ekologicznych, jak sadzenie drzew czy dbałość o lokalną roślinność.

Społeczna odpowiedzialność biznesu a OZE

Szczególnym wyzwaniom musi podołać sektor energetyczny – wyczerpywanie się zasobów naturalnych, postępująca degradacja środowiska, rosnące naciski ze strony Unii Europejskiej sprawiają, że firmy z branży muszą zmienić swoją strategię w ramach realizacji założeń CSR. Jednym z chętnie podejmowanych działań jest promocja rozwiązań energooszczędnych, czystych technologii, jak choćby włączanie taryf eko, produkcja energii pochodzącej z odnawialnych źródeł. 

Firmy realizując założenia CSR chętnie sięgają po rozwiązanie, jakim jest np. fotowoltaika. To nie tylko korzyść w postaci oszczędności, niższych rachunków, ale także sposób na czynne włączenie się w działania proekologiczne. I na tym nie koniec, jak przekonuje Ewa Pysiewicz odpowiedzialna za komunikację w Da Vinci Green Energy, położenie nacisku na kwestie ochrony środowiska pozwala przedsiębiorstwom budować wizerunek firmy odpowiedzialnej i godnej zaufania, a ponadto nowoczesnej, wychodzącej naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa. Korzystania z zielonej energii oczekują inwestorzy i kontrahenci – dodaje Ewa Pysiewicz  – nie tylko dlatego, że sami dążą do spełnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju, ale przede wszystkim z racji zmieniających się regulacji. Kierunek został już jasno wyznaczony – to konieczność sięgania po odnawialne źródła energii i dążenie do zeroemisyjności. 

Dlatego też firmy wybierając swoich dostawców sprawdzają ich wyliczenia dotyczące śladu węglowego. Jak wiadomo pomiar ilości emitowanych do atmosfery gazów cieplarnianych to pierwszy krok na drodze do ich zmniejszenia. Firmy, które chcą być konkurencyjne, a jednocześnie chcą pokazać, czym jest dla nich odpowiedzialność społeczna, coraz częściej obliczają i komunikują wielkość śladu węglowego np. dla danego produktu. Trzeba podkreślić, że proces ten nie jest już tylko modnym działaniem pozwalającym budować pozytywny wizerunek firmy. Liczenie śladu węglowego staje się obowiązkiem legislacyjnym – już w 2023 roku ma na stałe zagościć w firmowych raportach. Twórcy Europejskiego Zielonego Ładu liczą na to, że w 2026 roku działanie te przyniosą oczekiwane efekty – mówi Bartłomiej Tuleja Prezes Zarządu Da Vinci Green Energy. 

To będzie ogromne wyzwanie dla przedsiębiorców, którzy w pierwszej kolejności będą musieli zdiagnozować swój ślad węglowy, a następnie mieć pomysł i rozwiązania, które pomogą im go ograniczyć. Bardzo ważnym czynnikiem powinny być sprawiedliwe warunki dla wszystkich przedsiębiorców w ramach całej UE. Pamiętajmy, że część gospodarek w UE jest bardziej rozwinięta, a część mniej. Wszyscy muszą mieć takie same szanse i analogiczne wsparcie ze strony rządowej oraz innych instytucji.

Zeroemisyjność niejedno ma oblicze – w kontekście tym nie można zapomnieć o samochodach elektrycznych, które, choć nadal budzą wiele kontrowersji, chętnie wprowadzane są do firm. Powodem jest bardzo niska, a nawet żadna, emisja spalin. Przyjazne dla środowiska, ciche, mniej awaryjne powodują, że przedsiębiorstwa coraz częściej decydują się na tworzenie floty samochodów elektrycznych. Podczas gdy samochody spalinowe szczyt rozwojowy mają prawdopodobnie za sobą, elektryki dopiero rozpoczynają tę drogę. 

– To już nie jest moda, a konieczność – mówi Bartłomiej Tuleja. – Już teraz widoczne są regulacje prawne, które dopuszczają do ruchu wyłącznie samochody elektryczne (np. w centrach miast). Co jest niezbędne, aby spopularyzować samochody elektryczne? Z pewnością odpowiedni system zachęt podatkowych lub innych ulg, rozbudowany system stacji do ładownia samochodów oraz jednolity, przejrzysty i prosty system do zarządzania ładowaniem samochodów ze stacji różnych dystrybutorów – wyjaśnia B. Tuleja.

Inwestycja w OZE jako pomysł na realizację założeń CSR

Rok 2021 upłynął nie tylko pod hasłem walki z pandemią, ale także walki o lepszy klimat. W Polsce uruchomiono program Chapter Zero Poland odnoszący się do rozwoju kompetencji zarządów w zakresie wyzwań klimatycznych. Jego celem jest zwiększenie świadomości przedsiębiorców, jakie konsekwencje niosą ze sobą zmiany klimatu i odwrotnie, jak firma oddziałuje na środowisko. Podczas globalnej konferencji ONZ zaapelował do zarządzających przedsiębiorstwami, aby swoim celem numer 1 uczyniły działania zmierzające do zatrzymania postępujących zmian klimatycznych. Jednym ze sposobów jest rozwój OZE i coraz większe zainteresowanie firm inwestycjami np. w farmy wiatrowe czy fotowoltaiczne czy biogazownie. 

Zmiany są nieuniknione i podyktowane dynamiczną sytuacją na świecie. Wydarzenia pokazują, że potrzebna jest alternatywa, a każde przedsiębiorstwo musi myśleć o samowystarczalności np. w kwestii pozyskiwania energii. Wojna w Ukrainie pokazała, jak kruchy i niepewny jest status quo. W krótkim czasie mogą pojawić się problemy z dostawą energii, paliwa, węgla. Budowanie własnych przyzakładowych elektrowni, czerpanie z naturalnych źródeł jest właściwym kierunkiem rozwoju. Co więcej, świadczy o praktycznym podejściu do prowadzenia biznesu, szukaniu rozwiązań, które umożliwią funkcjonowanie w zmieniającej się rzeczywistości. 

– Teraz ważna jest konsekwencja i docenianie tych przedsiębiorstw, które na serio potraktowały wyzwania ekologiczne i które faktycznie chcą coś zmienić, a  nie tylko pozorować działania. – mówi Bartłomiej Tuleja z Da Vinci Green Energy. – Warto wytworzyć swoistą rywalizację pomiędzy przedsiębiorstwami w zakresie bycia, wdrażania i wynajdywania sposobów na bycie przyjaznym środowisku. Pamiętajmy, ze wszystko co robimy, jakkolwiek truistycznie to zabrzmi, to prawdą jest, że „odziedziczą” to nasze dzieci i ich dzieci. Na szczęście świadomość ekologiczna sukcesywnie wzrasta, szczególnie wśród młodego pokolenia. – podsumowuje B. Tuleja.