Farma fotowoltaiczna – co to jest i kiedy jest opłacalna?

Odnawialne źródło energii (OZE) to coraz popularniejsze rozwiązanie w Polsce. Na niejednym dachu polskiego domu widać panele fotowoltaiczne, jednak to tylko część inwestycji w instalacje fotowoltaiczne. Coraz popularniejsze stają się też farmy fotowoltaiczne, jeśli mówimy o sektorze B2B.

Szczególnie chętnie inwestują w nie wielkie koncerny państwowe, ale i mniejsze przedsiębiorstwa prywatne. Największa farma fotowoltaiczna w Polsce powstaje w Mysłowicach – jest zlokalizowana na zrekultywowanym składowisku odpadów paleniskowych. Mowa o instalacji o mocy 100 MW. Inwestycja będzie realizowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i rozpocznie się w I kwartale 2022 roku. Natomiast w Jaworznie działa farma o mocy 5 MW, a w gminie Brudzew – o mocy 70 MWp. To oczywiście tylko kilka przykładów. Każda firma może pokusić się o budowę źródła energii elektrycznej. Im więcej takich rozwiązań, tym mniej emisji CO2. Wyjaśniamy, czym jest farma fotowoltaiczna i kiedy jest opłacalna.

Energia z fotowoltaiki – czym jest?

W przypadku fotowoltaiki chodzi o wytwarzanie energii ze źródła odnawialnego. Takie przedsięwzięcie pozwala wyprodukować energię elektryczną z promieniowania słonecznego za pomocą paneli słonecznych. To właśnie one wychwytują światło słoneczne (fotony), które dzięki instalacji PV zmienia się w energię elektryczną. Moduły PV mogą być łączone, zwiększając tym samym swój potencjał energetyczny. Energia może być generowana w mikroinstalacjach (najpopularniejsze w przypadku gospodarstw domowych) o mocy do 50 kW, w małych elektrowniach fotowoltaicznych od 40 do 500 kW oraz właśnie w farmach fotowoltaicznych powyżej 500 kW.

Czym jest farma fotowoltaiczna?

Farma fotowoltaiczna jest bardzo dużą instalacją PV. Takie obiekty inaczej nazywa się farmami słonecznymi. Znajdują się tam dziesiątki lub setki ogniw fotowoltaicznych. Te moduły fotowoltaiczne są ze sobą połączone, aby produkować jak najwięcej zielonej energii. Takie przedsięwzięcie może produkować prąd na potrzeby właściciela, czyli np. przedsiębiorstwa, ale farma może też powstać w celu sprzedaży energii po przyłączeniu do sieci energetycznej zewnętrznym klientom.

Do czego wykorzystuje się elektrownię słoneczną?

Trzeba pamiętać, że farma fotowoltaiczna jest przedsięwzięciem biznesowym, co oznacza, że taka instalacja musi zarabiać. O ile przydomowe mikroinstalacje oddają część energii do sieci elektroenergetycznej (niewykorzystaną nadwyżkę), o tyle w przypadku farm fotowoltaicznych o mocy co najmniej 500 kW można sprzedawać całą energię, jaka zostanie wygenerowana w takim miejscu. To czynność biznesowa, a więc trzeba mieć działalność gospodarczą do prowadzenia farmy i koncesję. Sprzedaż energii odbywa się na aukcjach OZE lub bezpośrednio dystrybutorowi na podstawie podpisanego kontraktu.

Farma fotowoltaiczna – jak działa taka instalacja?

Farmy fotowoltaiczne są ważnym elementem transformacji energetycznej. Wspomnieliśmy już, że to nawet tysiące paneli PV pogrupowanych i połączonych przewodami elektrycznymi. Trzeba podkreślić, że takie miejsca mają nie tylko zdolność generowania olbrzymiej energii, ale także potrafią ją przechowywać, wykorzystując do tego magazyny energii. Panele słoneczne są umieszczane na specjalnych wspornikach, co pozwala precyzyjnie dostosowywać do słońca ich kąt nachylenia w zależności od pory dnia czy nawet pory roku (od 15° do 45°). To zwiększa efektywność farmy.

Jaka moc farmy fotowoltaicznej?

Wspomnieliśmy już o tym, że standardowo za farmę fotowoltaiczną uważa się instalację o mocy powyżej 500 kW. W rzeczywistości powstają jednak różne instalacje. Największa w Polsce ma powstać wspomniana już w Mysłowicach i będzie miała moc 100 MW. Działa już jednak dużo mniejszych takich instalacji. Grupa Energia ma np. dwie farmy o łącznej mocy 6 GWh, w Gdańsku działa farma licząca 1,64 MW itd. Zawsze są to elektrownie o dużej mocy. Im większa moc, tym oczywiście wyższa koszty utrzymania przedsięwzięcia.

Budowa farmy fotowoltaicznej – lokalizacja

Proces budowy elektrowni fotowoltaicznych składa się z wielu etapów. Pierwszy to wybór odpowiedniej lokalizacji. Działka nie powinna być otoczona ani żadnymi drzewami, ani innymi obiektami, które mogłyby rzucać cień na moduły PV. Zwykle wybiera się do tego grunty o klasie od IV do VI, żeby uniknąć kosztów i formalności odrolnienia. Przyjmuje się, że farma o mocy 1 MW potrzebuje ok. 2 ha powierzchni. Łatwo zatem przeliczyć tę zależność, np. 500 kW potrzebuje działki 1 ha, a na mniejszej powierzchni (np. 0,5 ha) właściwie nie można zbudować farmy fotowoltaicznej. Jeśli chodzi o lokalizację, w pobliżu takiej instalacji powinna przebiegać linia energetyczna.

Jak założyć farmę fotowoltaiczną?

Założenie własnej farmy fotowoltaicznej sprowadza się tak naprawdę do następujących działań:

• stworzenie biznesplanu;
• wybranie lokalizacji;
• przygotowanie kosztorysu;
• kupno lub wydzierżawienie działki;
• przygotowanie projektu;
• podpisanie umowy o dofinansowanie;
• podpisanie umowy z odbiorcą energii;
• wybranie wykonawcy;
• budowa farmy fotowoltaicznej;
• podłączenie jej do sieci elektroenergetycznej.

Farma fotowoltaiczna – opłacalność inwestycji

Jaka jest opłacalność farmy fotowoltaicznej? Przyjmuje się, że do wybudowania farmy o mocy do 1 MWp potrzeba ok. 2,05 mln zł, nieco większa – powyżej 1 MWp – potrzebuje ok. 2,63 zł, natomiast dla instalacji od 50 do 500 kWp trzeba zainwestować ok. 3,51 mln zł. Musi to więc być przemyślane przedsięwzięcie. Jak to wygląda w liczbach? W 2021 roku średnia cena energii elektrycznej na aukcjach OZE wynosiła 229,2 zł/MWh. Jeśli przyjmiemy, że nasza farma produkuje rocznie ok. 1100 MWh, jej roczny przychód wyniesie ponad 252 tys. zł. Po odjęciu kosztów stałych, które nie powinny przekroczyć 70 tys. zł, roczny dochód wyniesie ponad 182 tys. zł.

Produkcja energii słonecznej na farmie PV – dofinansowanie dla inwestora

Koszt budowy farmy fotowoltaicznej można znacznie obniżyć, starając się o dofinansowanie projektu. Możliwości jest wiele. Jeszcze do 2020 roku dostępne były pieniądze z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Obecnie warto skorzystać ze środków, jakie Unia Europejska przeznaczyła na projekty OZE. To np. wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Pieniądze można także otrzymać z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (pożyczki i dotację). Farmy fotowoltaiczne mogą budować także rolnicy i finansować je z programu Agroenergia (nawet 20% kosztów kwalifikowanych, do 15 tys. zł).

Pozwolenie na budowę, warunki przyłączenia i inne formalności

Budowa farmy fotowoltaicznej to także konieczność załatwienia różnych formalności. Trzeba m.in. zdobyć pozwolenie na budowę, do czego z kolei jest potrzebny projekt instalacji. Należy sprawdzić, czy budowa farmy będzie zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W przypadku instalacji o mocy powyżej 500 kW trzeba uzyskać koncesję wydaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Jeśli zabudowa farmy przekracza 1 ha, potrzebna będzie również decyzja środowiskowa.

Farma fotowoltaiczna może być dobrym pomysłem na biznes, ponieważ energia z OZE staje się coraz ważniejsza. Trzeba jednak pamiętać, że to kosztowna inwestycja. Warto nie tylko postara się o  dotację na takie przedsięwzięcie, ale i wybrać dobrego wykonawcę. Nasi fachowcy z DaVinci mają coraz większe doświadczenie w realizacji dużych projektów w tym zakresie.

<— Powrót do BLOGA